Μερικά παιδιά είναι έτοιμα να ξεκινήσουν την εκπαίδευση στην τουαλέτα μόλις συμπληρώσουν τους 18 μήνες τους, αλλά πολλά παιδιά δεν ενδιαφέρονται καθόλου γι’ αυτό μέχρι να πλησιάσουν τα 3 τους χρόνια. Ακόμη και σε παιδιά με τυπική ανάπτυξη η εκμάθηση τουαλέτας είναι συχνά μια δεξιότητα που κατακτείται δύσκολα. Τα μικρά παιδιά δεν αισθάνονται την εσωτερική επιθυμία να μάθουν την τουαλέτα. Μαθαίνουν αυτή τη δεξιότητα περισσότερο για να ευχαριστήσουν τους γονείς τους και να κερδίσουν τον κοινωνικό ρόλο του «μεγάλου παιδιού».
Παρακάτω θα παραθέσουμε ορισμένα προβλήματα που εμφανίζονται κατά την εκπαίδευση ενός παιδιού τυπικής ή μη τυπικής ανάπτυξης, στην χρήση της τουαλέτας και πως μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε.
Αντιστέκεται να καθίσει στην λεκάνη
- Επιτρέπουμε να καθίσει χωρίς να βγάλει τα ρούχα του
- Επιτρέπουμε να καθίσει με σκεπασμένη τη λεκάνη από πάνω (Χαρτόνι κάτω από το κάθισμα, ανοίγοντας σταδιακά μεγαλύτερη τρύπα ή πετσέτα κάτω από το κάθισμα που σταδιακά αποσύρεται)
- Χρήση γιογιό στο πάτωμα από την υψηλή θέση της λεκάνης
- Αν υπάρχουν στρατηγικές χρήσιμες για να κάθεται σε άλλα μέρη, χρησιμοποιήστε τις επίσης σε αυτό το μέρος (χρονόμετρα, οθόνες, οδηγίες με κάρτες κλπ.)
- Καθίστε στην τουαλέτα μία εσείς και μία το παιδί (αλλάζετε σειρά) ή χρησιμοποιήστε μία κούκλα σαν μοντέλο.
- Καθίστε μαζί
- Χρησιμοποιήστε σωματική υποστήριξη
- Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει πόση ώρα πρέπει να καθίσει (τραγουδήστε το τραγούδι του γιογιό, ή όσο διαρκεί ένα τραγούδι παιδικό στο κασετόφωνο, βάλτε το χρονόμετρο να μετρήσει 1 λεπτό)
- Καθώς σταδιακά αρχίζει να αντέχει να καθίσει, χρησιμοποιήστε παράλληλα διασκέδαση.
Φοβάται να πατήσει το καζανάκι
- Μην χρησιμοποιείτε το καζανάκι μέχρι να υπάρξει κάτι που πρέπει να καθαριστεί
- Αρχίστε να πατάτε το καζανάκι με το παιδί να βρίσκεται μακριά από την τουαλέτα, ίσως όταν βρίσκεται στην πόρτα (μπορείτε να μαρκάρετε το σημείο με ένα τετράγωνο πατάκι, το οποίο σταδιακά το φέρνετε πιο κοντά στην τουαλέτα)
- Δώστε προειδοποίηση ότι θα πατήσετε το καζανάκι, καθορίστε ένα σύστημα καθοδήγησης για το πάτημα όπως «1 ,2, 3 πατάμε» ή «Λάβετε θέσεις, έτοιμοι, πάμε»
- Αφήστε το παιδί να δοκιμάσει να πατήσει μόνος του το καζανάκι
Υπερβολικό ενδιαφέρον για το καζανάκι
- Καλύψτε με φυσικό τρόπο το κουμπί ώστε να μην το βλέπει το παιδί
- Δώστε του κάτι άλλο να κρατάει και να χειρίζεται
- Χρησιμοποιήστε διαδοχή εικόνων για να του δείξετε πότε να πατήσει το καζανάκι (μετά το ντύσιμο, για παράδειγμα)
- Όταν είναι η ώρα να πατήσουμε το καζανάκι, δώστε στο παιδί ένα αυτοκόλλητο, ίδιο με το αυτοκόλλητο που έχουμε κολλήσει πάνω στο καζανάκι
Παίζει με το νερό
- Δώστε του ένα παιχνίδι που περιέχει νερό για να του αποσπάσει την προσοχή, όπως ένα σωλήνα σε σχήμα πυραύλου ή διακοσμητικά που έχουν αντικείμενα που κινούνται μέσα σε νερό.
- Χρησιμοποιήστε ένα κυκλικό προστατευτικό τραπέζι γύρω του, όταν κάθεται
- Καλύψτε το κάθισμα μέχρι να είναι έτοιμο να το χρησιμοποιήσει
- Δώστε μια οπτική οδηγία που να δείχνει που πρέπει να κάθεται το παιδί
Παίζει με το χαρτί υγείας
- Βγάλτε το από τη θέση του αν δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα, χρησιμοποιήστε μωρομάντηλα αντί για χαρτί υγείας
- Ξετυλίξτε μια ποσότητα από πριν
- Δώστε οπτική οδηγία για το πόσο χαρτί πρέπει να ξετυλίξει το παιδί, όπως βάζοντας μία παραμάνα στο σημείο που πρέπει το παιδί να κόει το χαρτί ή βάζοντας μία ταινία στον τοίχο οριοθετώντας έτσι το σημείο που σταματά το παιδί να τραβά το χαρτί.
Αντιστέκεται να τον σκουπίσετε
- Δοκιμάστε με διάφορα υλικά (βρεγμένα μαντήλια, πανιά, σφουγγάρια)
- Λάβετε υπόψη την θερμοκρασία των παραπάνω υλικών
- Μπορείτε να κάνετε ένα παιχνίδι με μια κούκλα και το παιδί, ώστε μία να σκουπίζετε την κούκλα και μία το παιδί (καθένας με τη σειρά του)
Κακή στόχευση
- Βάλτε ένα «στόχο» στο νερό, όπως ένα δημητριακό σε κυκλικό σχήμα
- Μεγαλύτερο στόχο στην είσοδο της λεκάνης (τοποθετήστε ένα χάρτινο ή φωσφορούχο πίνακα με σχεδιασμένο τον στόχο επάνω), ο οποίος σταδιακά μετακινείται προς τα κάτω
- Τοποθετήστε φαγητό που χρωματίζει το νερό για να τραβήξει την προσοχή
Συγκρατείται όταν αφαιρείτε την πάνα
- Κόψτε σταδιακά το κάτω μέρος της πάνας, ενώ αφήνετε το παιδί να κάθεται στη λεκάνη όταν φοράει αυτή την εναλλακτική πάνα
- Χρησιμοποιήστε μια κούκλα για να δώσετε ένα οπτικό μοντέλο
- Αυξήστε τα υγρά και τις φυτικές ίνες στη διατροφή του παιδιού
- Μπορείτε να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο αν υπάρχει σοβαρή κατακράτηση, μπορείτε να δώσετε φαρμακευτικά σκευάσματα (μαρμελάδες κλπ) για τη δυσκοιλιότητα.
Αυτές οι ιδέες δεν αποτελούν μία αποκλειστική λίστα βημάτων που πρέπει να γίνουν όταν εκπαιδεύουμε το παιδί στην τουαλέτα. Απεικονίζουν, όμως, μία προσέγγιση όπου συγκεντρώσαμε τις απόψεις διαφόρων ειδικών στο θέμα της εκπαίδευσης στην τουαλέτα.
Βιβλιογραφία:
- Susan Boswell, TEACCH More Preschool
- Debbie Gray, Chapel Hill TEACCH Center, Μετάφραση- Επιμέλεια: Καραμπατζιάκης Κυριάκος
- http://health.in.gr
- http://www.babybaby.gr